แม่น้ำปาย แม่น้ำที่กว้างใหญ่และยาวที่สุดของจังหวัดแม่ฮ่องสอน มีต้นกำเนิดจากทิวเขาถนนธงชัยและทิวเขาแดนลาวในเขตอำเภอปาย แล้วไหลมาตามหุบเขาจากทิศเหนือลงมาทางใต้ ผ่าน 3 อำเภอของจังหวัดแม่ฮ่องสอน เริ่มจากอำเภอปายไปยังอำเภอปางมะผ้าก่อนผ่านเข้าสู่อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จากนั้นก็จะไหลลงสู่แม่น้ำสาละวินในเขตรัฐคะยา สหภาพเมียนมา มีความยาวประมาณ 180 กิโลเมตร กว้างประมาณ 30 เมตร และช่วงที่ลึกสุดประมาณ 7 เมตร พื้นใต้น้ำเป็นกรวดทรายทำให้น้ำมีความใสและมีความเย็นตลอดทั้งปี ในฤดูฝนจะมีกระแสน้ำที่เชี่ยวมาก ในยามหน้าแล้งก็ยังคงมีน้ำที่ลึกประมาณ 1 เมตร กิจกรรมยอดนิยมของนักท่องเที่ยวที่มาเยือนแม่ฮ่องสอนและเพื่อสัมผัสแม่น้ำปายกันอย่างเต็มอิ่มนั้น ก็คือ การล่องแก่งน้ำปาย ซึ่งมีความยากตั้งแต่ระดับ 2-3 ในเดือนตุลาคม-กุมภาพันธ์ และจะมีความยากระดับ 3-5 ในเดือนมิถุนายน-กันยายน โดยมีให้เลือก 2 เส้นทาง ได้แก่ เส้นทางแรก เริ่มต้นจากแม่น้ำปาย บริเวณอำเภอปาย สิ้นสุดที่ทำการอุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์ บ้านปางหมู อำเภอเมืองแม่อ่องสอน ระยะทางประมาณ 70 กิโลเมตร เส้นทางที่สอง เริ่มต้นจากแม่น้ำของ ซึ่งเป็นแม่น้ำสาขาของแม่น้ำปาย อำเภอปางมะผ้า สิ้นสุดที่ที่ทำการอุทยานแห่งชาติน้ำตกแม่สุรินทร์ บ้านปางหมู ในตัวอำเภอเมืองแม่ฮ่องสอนเช่นกัน ระยะทางประมาณ 45 กิโลเมตร การล่องแก่งน้ำปายนั้น นอกจากจะได้สัมผัสความงามของป่าเขาที่มาพร้อมทิวทัศน์สองฟากฝั่งน้ำแล้ว ยังมีหลายสถานที่ให้แวะชม เช่น ชมน้ำตกซู่ซ่าที่ตกลงมาจากหน้าผาสูง การแช่ตัวในบ่อโคลน น้ำพุร้อน การชมถ้ำ กระโดดหน้าผา และท้าทายไปกับแก่งน้อยใหญ่ที่มีมากถึง 15 จุด ซึ่งแก่งบางช่วงยาวตั้งแต่ 50-100 เมตร สอบถามข้อมูลได้ที่ : ศูนย์ประสานงานการท่องเที่ยว จังหวัดแม่ฮ่องสอน โทรศัพท์ 0 5361 2982-3
