วันที่ 17 เม.ย.2564 เป็นวันครบรอบ 32 ปี การก่อตั้ง “กองทัพสหรัฐว้า” (United Wa State Army – UWSA) ไม่มีการเฉลิมฉลองใดๆ เช่นปีที่แล้ว เนื่องสถานการณ์โควิดระบาด เขตปกครองพิเศษว้า รัฐฉานเหนือ เผชิญกับการระบาดของโควิดรุนแรงพอประมาณ จนต้องขอความช่วยเหลือจากจีน
ในเฟซบุ๊คอู ญีราน โฆษกกองทัพสหรัฐว้า โพสต์ข้อความสั้นๆ “ยกย่อง และยินดี ในสันติภาพที่ได้มาบรรจบ ครบรอบ 32 ปีในวันนี้”
เมื่อวันที่ 25 มี.ค.2564 สำนักข่าว The Kachin Post รายงานว่า เป่าโหย่วเฉียง ประธานพรรคสหรัฐว้า (United Wa State Party- UWSP) และผู้บัญชาการกองทัพสหรัฐว้า (United Wa State Army – UWSA) เพิ่งเดินทางกลับมาถึงเมืองปางซาง เมืองหลวงของเขตปกครองพิเศษ หมายเลข 2 หลังจากใช้เวลาเกือบ 3 เดือนอยู่ในเมืองคุนหมิง มณฑลยูนนาน ประเทศจีน เพื่อรักษาสุขภาพ
แหล่งข่าวเปิดเผยว่า เปาโหย่วเฉียง ได้เดินทางเข้าไปในจีนเมื่อตอนปลายปีที่แล้ว หลังเพิ่งเกิดการระบาดของโควิด-19 ในเขตว้าได้ไม่นาน ด้วยเหตุนี้ เมื่อเกิดการรัฐประหารขึ้น โดยกองทัพเมียนมา เมื่อวันที่ 1 ก.พ.2564 สหรัฐว้าจึงเงียบ ไม่แสดงท่าทีใดๆ เกี่ยวกับการรัฐประหารครั้งนี้ออกมาให้บุคคลทั่วไปได้รับทราบ
ในบรรดา 20 กองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์ กองทัพสหรัฐว้า ถือว่าเป็นกองกำลังที่แข็งแกร่งที่สุด เพราะมีกำลังพลมากกว่า 3 หมื่นคน พร้อมอาวุธยุทโธปกรณ์ทันสมัย ที่สั่งซื้อมาจากจีน
2 ปีที่แล้ว สหรัฐว้า จัดงานฉลอง 30 ปี แห่งวันสันติภาพ มีการสวนสนามและแสดงแสนยานุภาพของกองทัพสหรัฐว้า จนกองทัพเมียนมา ให้ความสนใจในอาวุธใหม่ๆของว้าอย่างใกล้ชิด
เปาโหย่วเฉียง ผู้นำว้าแดง
ว้าแดงเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่อาศัยอยู่ตามแนวพรมแดนเมียนมา-จีน และมีการรวมกลุ่มจับอาวุธต่อสู้เพื่อความเป็นอิสระ ขอแยกตัวออกจากเมียนมา
ในอดีต ชนชาติว้า เป็นกองกำลังติดอาวุธของพรรคคอมมิวนิสต์พม่า (Communist Party of Burma : CPB)
ปี 2532 สมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์พม่า (CPB) เชื้อสายว้า ได้ประกาศแยกตัวมาจัดตั้ง “กองทัพสหรัฐว้า” (United Wa State Army) และทำสัญญาสันติภาพกับรัฐบาลทหารเมียนมา โดยมีสิทธิปกครองตนเอง
นับแต่กองทัพสหรัฐว้าเซ็นสัญญาสันติภาพกับรัฐบาลสหภาพเมียนมา พวกเขาได้ปกครองพื้นที่เขตพิเศษหมายเลข 2 แบบเป็นอิสระมาโดยตลอด หน่วยงานปกครองของเมียนมา ไม่ว่าเป็นทหารหรือตำรวจ ไม่สามารถเข้าไปแทรกแซงได้ การติดต่อระหว่างสหรัฐว้ากับรัฐบาลเมียนมา เป็นคล้ายรูปแบบทางการทูตระหว่างประเทศ แม้ว่าตามรัฐธรรมนูญเมียนมา กำหนดให้สหรัฐว้าเป็นส่วนหนึ่งของสาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาก็ตาม
เขตปกครองพิเศษว้า (Wa Self-Administered Division) ตั้งอยู่ชายแดนเมียนมา-จีน รัฐฉานเหนือ ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำสาละวิน ตรงข้ามกับเขตปกครองตนเองชนชาติไต ลาหู่ และว้า เมิ่งเหลียน จังหวัดผูเอ่อร์ มณฑลยูนนาน
สหรัฐว้า มีเมืองปางซาง เป็นเมืองหลวง ปกครอง 6 หัวเมืองใหญ่ในรัฐฉาน (ฝั่งตะวันออกสาละวิน) เลขาธิการใหญ่ เปา โหย่วเฉียง เป็นผู้นำสูงสุดของพรรคสหรัฐว้า และกองทัพสหรัฐว้า
กองทัพสหรัฐว้า มีกำลังพล 3 หมื่นกว่าคน
โครงสร้างกองทัพสหรัฐว้า แบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ ว้าเหนือ และว้าใต้
พื้นที่ว้าภาคเหนือ คือ กองบัญชาการใหญ่ปางซาง มี 4 กองพล ประกอบด้วย กองพลที่ 318 กองพลที่ 418 กองพลที่ 468 กองพลที่ 618 เมืองมังแสง-หนองเข็ด
เขตปกครองพิเศษว้าเหนือ/ใต้
พื้นที่ว้าภาคใต้ คือ เขตงาน 171 กองบัญชาการเมืองยอน มี 5 กองพลน้อย ประกอบด้วย
-กองพลน้อยที่ 248 โหป่าง-โหยอด (ด้านตรงข้าม อ. ฝาง จ.เชียงใหม่)
-กองพลน้อยที่ 518 เมืองยอน (ด้านตรงข้าม อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่)
-กองพลน้อยที่ 772 เมืองเต๊าะ เมืองทา เมืองจ๊อด (ด้านตรงข้าม อ.เวียงแหง จ.เชียงใหม่)
-กองพลน้อยที่ 775 โห้ยอ้อ-ปุ่งป่าแขม (ด้านตรงข้าม อ.เชียงดาว จ.เชียงใหม่)
-กองพลน้อยที่ 778 คายโหลง-ตากแดด-น้ำกั๊ด (ด้านตรงข้าม อ.ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน)
อนึ่ง วันที่ 15 – 17 เม.ย.2562 ศูนย์กลางพรรคสหรัฐว้า/กองทัพสหรัฐว้า (UWSP/UWSA) จัดงานเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่ ครบรอบปีที่ 30 แห่งวันสันติภาพ ณ เมืองปางซาง เขตปกครองพิเศษว้า โดยมีตัวแทนรัฐบาลเมียนมา กองทัพเมียนมา และรัฐบาลจีน ได้เข้าร่วมรับชมการแสดงแสนยานุภาพด้วย
คณะกรรมการบริหารพรรคสหรัฐว้า ที่มาจากพรรคคอมมิวนิสต์พม่า